Việc triển khai thi hành các văn bản pháp luật mới có liên quan như Luật Khiếu nại năm 2011, Luật Tố cáo năm 2011, Luật Tiếp Công dân năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành được các ngành các cấp trong tỉnh luôn quan tâm. Công tác tiếp công dân theo luật quy định đã được triển khai thực hiện khá nghiêm túc ở nhiều cơ quan, đơn vị trong tỉnh, nhờ vậy, số lượt công dân đến yêu cầu, khiếu nại, phản ánh, KNTC giảm đáng kể so với năm 2013. Theo báo cáo của UBND tỉnh Cà Mau, trong năm 2014 các cơ quan chức năng trong tỉnh đã tiếp 3.048 lượt công dân đến yêu cầu, khiếu nại, phản ánh, giảm 2.462 lượt so cùng kỳ; nhận và xử lý 381/436 vụ khiếu nại và 13/13 vụ tố cáo.

Qua công tác giám sát, khảo sát, thẩm tra Ban Pháp chế HĐND tỉnh nhận thấy trong thời gian qua, UBND và các ngành hữu quan trong tỉnh đã có sự quan tâm sâu sắc và chỉ đạo quyết liệt trong kiểm tra, rà soát và giải quyết các vụ KNTC, nhất là những vụ việc tồn đọng, kéo dài. Công tác nghiên cứu, xác minh, phối hợp trong xử lý KNTC nhìn chung được đảm bảo. Các đơn thư yêu cầu, phản ánh, KNTC đã được tiếp nhận, thụ lý, phân loại chuyển các cơ quan giải quyết theo đúng thẩm quyền. Nhiều vụ khiếu nại phức tạp, tồn đọng kéo dài đã được chú trọng chỉ đạo xác minh, thẩm tra và giải quyết dứt điểm. Vai trò và hiệu quả của Hội đồng tư vấn giải quyết KNTC cấp tỉnh, cấp huyện được phát huy khá tốt. Việc tổ chức đối thoại trực tiếp với công dân về vụ việc KNTC được thực hiện tốt. Tình hình khiếu kiện của công dân trong năm giảm đáng kể so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, tình hình KNTC của công dân trên địa bàn tỉnh vẫn còn diễn biến phức tạp; số lượt người khiếu kiện và số vụ việc KNTC còn nhiều; khiếu kiện đông người, khiếu kiện vượt cấp vẫn còn xảy ra. Vẫn còn một số vụ việc chưa được nghiên cứu, thẩm tra, xác minh và xử lý chặt chẽ ngay từ đầu, phải giải quyết tới lui nhiều lần, nhất là các khiếu kiện về tranh chấp đất đai. Còn nhiều quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật chưa được triển khai thi hành; có trường hợp đương sự không tự giác chấp hành quyết định, phải cưỡng chế (trong năm 2014 các cơ quan thi hành án dân sự trong tỉnh đã phải ra quyết định cưỡng chế 175 trường hợp). Một số trường hợp chính quyền địa phương còn lúng túng, bị động trong tổ chức thi hành. Hiện nay trên địa bàn tỉnh còn 27 vụ tái chiếm đất sau cưỡng chế thi hành án dân sự đã kéo dài từ nhiều năm nhưng chưa được xử lý, giải quyết dứt điểm, gây bức xúc trong nhân dân. Các cơ quan chức năng đang gặp khó khăn, lúng túng về hướng xử lý (việc tái chiếm lại đất sau cưỡng chế thi hành án trách nhiệm của cơ quan thi hành án dân sự như thế nào? Đã kết thúc chưa? Trách nhiệm của chính quyền địa phương đến đâu?) nhưng chưa được Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể và kịp thời.

Nguyên nhân của tình hình trên, bên cạnh một số khó khăn, vướng mắc khách quan, thì nguyên nhân chủ yếu và trước hết là thuộc về trách nhiệm của cơ quan, người có thẩm quyền trong chỉ đạo, giải quyết KNTC; việc xác minh, thu thập chứng cứ trong một số trường hợp chưa đầy đủ; tham mưu, đề xuất giải quyết chưa chặt chẽ nên việc kết luận, đề nghị và ban hành một số quyết định giải quyết KNTC chưa chính xác, làm cho vụ việc ngày càng phức tạp hơn. Bên cạnh đó, còn có một số vụ việc quá trình giải quyết chưa có sự thống nhất về quan điểm và biện pháp giải quyết của các ngành chức năng, thậm chí của các thành viên trong cùng một đoàn kiểm tra, thanh tra, nên việc giải quyết thường bị kéo dài.

Hiện nay các quy định của pháp luật về KNTC và giải quyết KNTC của công dân đã được Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương ban hành khá đầy đủ. Căn cứ pháp lý, cơ chế, chính sách đã có, tạo điều kiện rất thuận lợi cho các cấp chính quyền địa phương trong giải quyết KNTC. Để tiếp tục thực hiện có kết quả và chất lượng hơn trong công tác này, thiết nghĩ UBND tỉnh cần tăng cường chỉ đạo thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, Chủ tịch UBND cấp huyện, cấp xã trong tỉnh tiếp tục tổ chức quán triệt sâu sắc và triển khai thực hiện tốt Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân và các văn bản hướng dẫn thi hành. Củng cố tổ chức, cán bộ làm công tác giải quyết KNTC; tăng cường công tác thẩm tra, xác minh, đối thoại trực tiếp với công dân; nâng cao trách nhiệm và năng lực của cán bộ, công chức trong việc tham mưu, xác minh, đề xuất ra quyết định giải quyết, góp phần nâng cao chất lượng công tác giải quyết KNTC của công dân. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục các chính sách, pháp luật về KNTC sâu rộng trong nhân dân. Khi phát hiện có khó khăn, vướng mắc thì kịp thời phản ánh, kiến nghị. Khi phát sinh KNTC cần được chỉ đạo giải quyết kịp thời ngay từ cơ sở, nhằm hạn chế đơn khiếu nại vượt cấp, kéo dài và làm vụ việc phức tạp thêm.